2024 ની ભારતીય સામાન્ય ચૂંટણી 19 એપ્રિલ અને 1 જૂનની વચ્ચે સાત તબક્કામાં યોજાઈ હતી. જે બાદ 7 જૂને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ દ્રૌપદી મુર્મુની અધ્યક્ષતામાં સરકાર બનાવવાનો દાવો કર્યો હતો. આ સાથે વિવિધ રાજ્યોમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી પણ યોજાઈ હતી. વિશ્વની સૌથી મોટી લોકશાહી ભારત ફરી એકવાર 2024માં તેનું રાજકીય ભવિષ્ય નક્કી કરવા ચૂંટણી પ્રક્રિયામાંથી પસાર થયું. આ વર્ષ ભારતીય રાજનીતિના ઈતિહાસમાં ઘણા મહત્વપૂર્ણ ફેરફારો અને ઘટનાઓનું સાક્ષી રહ્યું છે. 2024ની લોકસભાની ચૂંટણી, રાજ્યની વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ અને જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં લાંબા અંતરાલ પછીની વિધાનસભાની ચૂંટણીએ લોકશાહીના આ મહાન તહેવારને વધુ ખાસ બનાવ્યો છે. ચાલો આપણે 2024 ની ભારતીય ચૂંટણીઓ વિશે વિગતવાર ચર્ચા કરીએ.
2024 ભારતીય સામાન્ય ચૂંટણી
2024ની લોકસભા ચૂંટણી 19 એપ્રિલ અને 1 જૂન વચ્ચે સાત તબક્કામાં યોજાઈ હતી. 543 બેઠકોની આ ચૂંટણીમાં 4 જૂને મતગણતરી થઈ હતી અને તે જ દિવસે પરિણામ જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ સતત ત્રીજી વખત દેશની કમાન સંભાળી છે. આ વખતે મોદીએ તેલુગુ દેશમ પાર્ટી (ટીડીપી) અને જનતા દળ (યુનાઇટેડ) જેવા મુખ્ય સહયોગીઓ સાથે ગઠબંધન સરકાર બનાવી.
આ ચૂંટણી ભારતીય રાજકારણ માટે પણ મહત્વની હતી કારણ કે ‘ઇન્ડિયન નેશનલ ડેવલપમેન્ટલ ઇન્ક્લુઝિવ એલાયન્સ’ (ઇન્ડિયા) નામના વિરોધ પક્ષોના ગઠબંધને નેશનલ ડેમોક્રેટિક એલાયન્સ (NDA)ને પડકાર ફેંક્યો હતો. આ સાથે 2024માં ઘણા રાજ્યોમાં વિધાનસભા ચૂંટણી પણ યોજાઈ હતી. અરુણાચલ પ્રદેશ, સિક્કિમ, આંધ્ર પ્રદેશ, ઓડિશા, જમ્મુ અને કાશ્મીર, હરિયાણા, મહારાષ્ટ્ર અને ઝારખંડમાં ચૂંટણી યોજાઈ હતી.
2024 અરુણાચલ પ્રદેશ વિધાનસભા ચૂંટણી
19 એપ્રિલે અરુણાચલ પ્રદેશમાં વિધાનસભા ચૂંટણી યોજાઈ હતી. ભારતીય જનતા પાર્ટીએ 60માંથી 46 બેઠકો જીતીને જંગી જીત નોંધાવી છે. પેમા ખાંડુએ સતત ત્રીજી વખત મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લીધા.
2024 સિક્કિમ વિધાનસભા
ચૂંટણી પણ 19 એપ્રિલે સિક્કિમમાં યોજાઈ હતી. અહીં સિક્કિમ ક્રાંતિકારી મોરચા (SKM) એ સરકારની રચના કરી અને પ્રેમ સિંહ તમંગે મુખ્ય પ્રધાનનું પદ સંભાળ્યું.
2024 આંધ્ર પ્રદેશ વિધાનસભા ચૂંટણી
13 મેના રોજ આંધ્ર પ્રદેશમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજાઈ હતી, જેમાં તેલુગુ દેશમ પાર્ટીએ 175માંથી 164 બેઠકો જીતીને પ્રચંડ બહુમતી સાથે સરકાર બનાવી હતી. YSR કોંગ્રેસ પાર્ટીને માત્ર 11 સીટો મળી છે.
2024 ઓડિશા વિધાનસભા ચૂંટણી
ઓડિશામાં 13 મે થી 1 જૂન સુધી તબક્કાવાર રીતે યોજાઈ હતી. ભાજપે 78 બેઠકો જીતીને 24 વર્ષ જૂના બીજુ જનતા દળના શાસનનો અંત લાવ્યો. મોહન ચરણ માઝી મુખ્યમંત્રી બન્યા.
2024 જમ્મુ અને કાશ્મીર વિધાનસભા ચૂંટણી
જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં 18 સપ્ટેમ્બર અને 1 ઓક્ટોબર વચ્ચે યોજાઈ હતી. આ ચૂંટણી ખાસ કરીને ઐતિહાસિક હતી કારણ કે કલમ 370 હટાવવા અને રાજ્યનો દરજ્જો ઘટાડી દેવાયા પછીની આ પ્રથમ ચૂંટણી હતી. નેશનલ કોન્ફરન્સ (JKNC) એ સૌથી વધુ 42 બેઠકો જીતી અને ઓમર અબ્દુલ્લા મુખ્યમંત્રી બન્યા.
2024 હરિયાણા વિધાનસભા ચૂંટણી
5 ઓક્ટોબરે યોજાયેલી હરિયાણા ચૂંટણીમાં ભાજપે સતત ત્રીજી વખત જીત મેળવી. કોંગ્રેસે જોરદાર લડત આપી, પરંતુ ભાજપે 48 બેઠકો સાથે બહુમતી મેળવી.
2024 મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભાની
ચૂંટણી મહારાષ્ટ્રમાં 20 નવેમ્બરના રોજ યોજાઈ હતી. ભાજપની આગેવાની હેઠળની મહાયુતિએ 288માંથી 235 બેઠકો જીતી હતી. દેવેન્દ્ર ફડણવીસે ત્રીજી વખત મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લીધા.
2024 ઝારખંડ વિધાનસભાની ચૂંટણી
ઝારખંડમાં 13 અને 20 નવેમ્બરની વચ્ચે યોજાઈ હતી. ઝારખંડ મુક્તિ મોરચાએ 34 બેઠકો જીતી, જ્યારે ગ્રાન્ડ એલાયન્સ (ભારત) એ 56 બેઠકો જીતી, અને હેમંત સોરેન મુખ્ય પ્રધાન બન્યા.
