રશિયાએ S-500 ‘પ્રોમેટી’ અથવા S-500 ‘સમોડેર્ઝેટ્સ’ હવાઈ સંરક્ષણ પ્રણાલી વિકસાવીને આધુનિક યુદ્ધ ટેકનોલોજીમાં વધુ એક સીમાચિહ્ન પાર કર્યું છે. આ સિસ્ટમ S-400 કરતાં વધુ અદ્યતન છે. તેને નવી પેઢીના એન્ટી-બેલિસ્ટિક અને એન્ટી-એરોસ્પેસ ડિફેન્સ સિસ્ટમ તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે. ચાલો જાણીએ કે તેની વિશેષતાઓ શું છે અને તે S-400 થી કેટલું અલગ છે.
S-500 ની મુખ્ય વિશેષતાઓ
બહુ-સ્તરીય સંરક્ષણ પ્રણાલી
S-500 ખાસ કરીને હાઇપરસોનિક મિસાઇલો, બેલિસ્ટિક મિસાઇલો અને ઉચ્ચ-ઉંચાઇવાળા વિમાનોને અટકાવવા માટે રચાયેલ છે.
ટ્રેકિંગ અને ઇન્ટરસેપ્શન ક્ષમતા
S-500 એકસાથે 10 હાઇપરસોનિક લક્ષ્યોને ટ્રેક અને નાશ કરી શકે છે. તેની ટ્રેકિંગ રેન્જ આશરે 2000 કિમી છે.
અત્યાધુનિક રડાર સિસ્ટમ
S-500 એક્ટિવ ઇલેક્ટ્રોનિકલી સ્કેન્ડ એરે (AESA) રડારથી સજ્જ છે જે લક્ષ્યોને ઝડપથી ઓળખે છે અને ટ્રેક કરે છે.
ઉચ્ચ ઊંચાઈએ અવરોધ
આ સિસ્ટમ 200 કિલોમીટર સુધીની ઊંચાઈએ ઉડતા લક્ષ્યોને ફટકારી શકે છે, જે તેને નજીકના અવકાશમાં પણ અસરકારક બનાવે છે.
ઝડપી પ્રતિભાવ સમય
તેના લોન્ચર્સ અને રડાર સિસ્ટમ્સ ખૂબ જ ઝડપથી પ્રતિક્રિયા આપે છે, જેનાથી તે અચાનક હુમલા માટે તૈયાર રહે છે.
S-500, S-400 કરતા વધુ સ્માર્ટ છે.
એવું કહેવું ખોટું નહીં હોય કે S-500 એ રશિયાની વ્યૂહાત્મક સુરક્ષા વ્યવસ્થાનું ભવિષ્ય છે. તે માત્ર વિમાન વિરોધી મિસાઇલ સિસ્ટમ તરીકે જ નહીં પરંતુ અવકાશ-રક્ષણ પ્રણાલી તરીકે પણ ઉભરી આવ્યું છે. S-400 પહેલાથી જ વિશ્વની શ્રેષ્ઠ સંરક્ષણ પ્રણાલીઓમાંની એક માનવામાં આવે છે, પરંતુ S-500 તેનાથી પણ વધુ સ્માર્ટ, ઝડપી અને વધુ ભવિષ્યલક્ષી ટેકનોલોજીથી સજ્જ છે.
આ પણ જાણો
ભારતીય વાયુસેનાના કાફલામાં S-400 મિસાઇલ સિસ્ટમને ખૂબ જ અસરકારક હથિયાર તરીકે વર્ણવવામાં આવી રહી છે. આ વાયુ સંરક્ષણ પ્રણાલી કેટલી મહત્વપૂર્ણ છે તેનો અંદાજ એ વાત પરથી લગાવી શકાય છે કે ભારતે અમેરિકાના વિરોધને અવગણીને આ સોદો કર્યો છે. S-400 મિસાઇલ સિસ્ટમ ખાસ કરીને ચીન અને પાકિસ્તાનને ધ્યાનમાં રાખીને રશિયા પાસેથી ખરીદવામાં આવી છે; તેની રેન્જ 40 થી 400 કિમી છે.
