બાળકોમાં ડાયાબિટીસઃ હવે 14 વર્ષ સુધીના બાળકો પણ ડાયાબિટીસનો શિકાર બની રહ્યા છે. દર મહિને AIIMSમાં આવા 15 કેસ આવી રહ્યા છે. ડૉક્ટરોનું કહેવું છે કે બાળકોમાં ડાયાબિટીસનું પ્રમાણ વધવું એ એક મોટી સમસ્યા છે.
ભારતમાં ડાયાબિટીસ એક નવા રોગચાળાનું સ્વરૂપ લઈ રહ્યો છે. દેશમાં આ રોગના 10 કરોડથી વધુ દર્દીઓ છે. એક સમય હતો જ્યારે આ રોગ 50 વર્ષની ઉંમર પછી થતો હતો, પરંતુ હવે 14 વર્ષની ઉંમર સુધીના બાળકો પણ તેનો શિકાર બની રહ્યા છે. દિલ્હી AIIMSના બાળરોગ વિભાગની OPDમાં દર મહિને લગભગ 15 જેટલા ડાયાબિટીસથી પીડિત બાળકો જોવા મળી રહ્યા છે. તેમાંથી મોટાભાગના લોકોને ટાઇપ-1 ડાયાબિટીસ છે.
ડોકટરો કહે છે કે થોડા વર્ષો પહેલા સુધી બાળકોમાં ડાયાબિટીસના માત્ર બે થી ત્રણ કેસ હતા. પરંતુ હવે દર મહિને એક ડઝનથી વધુ કેસ આવી રહ્યા છે. બાળકોમાં ડાયાબિટીસના લક્ષણો પણ સરળતાથી શોધી શકાતા નથી તે ચિંતાનો વિષય છે. આવી સ્થિતિમાં રોગની ઓળખ કરવી પણ મુશ્કેલ બની જાય છે. પ્રકાર 1 ડાયાબિટીસથી પીડિત બાળકોમાં, ઇન્સ્યુલિન જરૂરિયાત મુજબ ઉત્પન્ન થતું નથી. શરીરમાં ઓટોઇમ્યુન રિએક્શનને કારણે પણ આ સમસ્યા થઇ શકે છે. જરૂરિયાત મુજબ ઇન્સ્યુલિનનું ઉત્પાદન ન થવાને કારણે ડાયાબિટીસથી પીડિત બાળકોને ઇન્સ્યુલિનના ડોઝ પર આધાર રાખવો પડે છે.
85 ટકા બાળકોને પ્રકાર 1 ડાયાબિટીસ છે
AIIMSમાં બાળરોગના એન્ડોક્રિનોલોજી વિભાગના ડૉ. વંદના જૈનના જણાવ્યા અનુસાર, 85 ટકા બાળકો ટાઈપ-1 ડાયાબિટીસથી પીડિત છે. આ ડાયાબિટીસનું કારણ હજુ સ્પષ્ટ થયું નથી. જોકે કેટલાક લક્ષણોના આધારે તેને શોધી શકાય છે.
ડાયાબિટીસથી પીડિત બાળકોમાં અન્ય રોગો થવાનું જોખમ પણ વધી જાય છે. ડાયાબિટીસથી પીડાતા બાળકોએ તેમના સ્વાસ્થ્યનું વિશેષ ધ્યાન રાખવું પડે છે. કારણ કે ડાયાબિટીસનો કોઈ ઈલાજ નથી. તે માત્ર નિયંત્રિત છે. આવી સ્થિતિમાં ફૂડથી લઈને લાઈફસ્ટાઈલ સુધી ખાસ ધ્યાન રાખવું પડે છે. જો સમયસર ડાયાબિટીસના લક્ષણો જોવા મળે તો આ રોગને સરળતાથી કાબૂમાં લઈ શકાય છે. આવી સ્થિતિમાં માતા-પિતાએ બાળકોના સ્વાસ્થ્યનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ.
બાળકોમાં ડાયાબિટીસના લક્ષણો શું છે
પથારી ભીની કરવી (વારંવાર પેશાબ કરવો)
અતિશય તરસ
ભૂખ પેટર્નમાં ફેરફાર
ખૂબ થાકી જવું
વજનમાં ઘટાડો
કેવી રીતે બચાવ કરવો
બાળકોના ભોજનનું ધ્યાન રાખવું
દરરોજ બ્લડ સુગર લેવલ તપાસો
જો બાળકને અન્ય કોઈ રોગ હોય તો તેનો સંપૂર્ણ ઈલાજ કરાવો.
ડૉક્ટર દ્વારા સૂચવ્યા મુજબ બાળકોને ઇન્સ્યુલિનના શોટ આપો