“તમે વકાલત કેવી રીતે કરી શકો છો?” : સુપ્રીમ કોર્ટે બિલ્કીસ બાનો કેસના દોષિતને પૂછ્યું

સર્વોચ્ચ અદાલતે આશ્ચર્ય વ્યક્ત કર્યું જ્યારે તે જાણવા મળ્યું કે બિલ્કીસ બાનો કેસના એક દોષિતે નિર્દોષ છૂટ્યા બાદ ગુજરાતમાં કાયદાની પ્રેક્ટિસ શરૂ કરી દીધી છે. બિલકિસ બાનો કેસમાં દોષિતોની મુક્તિ સામેની અરજી પર સુનાવણી કરતા જસ્ટિસ ઉજ્જલ ભુયાએ પૂછ્યું કે શું બળાત્કાર જેવા જઘન્ય અપરાધનો દોષિત વકીલાત જેવો આદર્શ વ્યવસાય અપનાવી શકે છે.

જસ્ટિસ બીવી નાગરત્ન અને જસ્ટિસ ઉજ્જલ ભુઈયાની બેંચની સામે કહેવામાં આવ્યું કે દોષિતોમાંથી એક રાધેશ્યામ શાહ વકીલ છે. આના પર જસ્ટિસે મૌખિક ટિપ્પણી કરી કે શું બળાત્કારના દોષિતની વકીલાત કરવી યોગ્ય છે?

સજાનો અર્થ થાય છે સુધારો

આ ટિપ્પણી પર દોષિતોના વકીલ ઋષિ મલ્હોત્રાએ જવાબ આપ્યો કે સજાનો અર્થ છે સુધારણા. તેમની સજા દરમિયાન, તેમણે શાહના સારા સુધારાત્મક કાર્યક્રમોમાં સક્રિયપણે ભાગ લીધો અને પ્રશંસાનું પ્રમાણપત્ર પણ મેળવ્યું. આજીવન કેદ તરીકે સાડા પંદર વર્ષની જેલવાસ દરમિયાન શાહે કલા, વિજ્ઞાન અને ગ્રામીણ વિકાસમાં માસ્ટર ડિગ્રી મેળવી હતી. તેણે જેલમાં સાથી કેદીઓને સ્વૈચ્છિક પેરા કાનૂની સેવાઓ પણ પૂરી પાડી હતી. આ કેસમાં આરોપી બનતા પહેલા પણ તે મોટર વાહન અકસ્માતના કેસમાં પીડિતોને વળતર આપવા માટે વકીલ તરીકે પ્રેક્ટિસ કરતો હતો.

ત્યારબાદ જસ્ટિસ નગરત્ને ટપકને પૂછ્યું કે શું શાહ હજુ પણ કાયદાની પ્રેક્ટિસ કરી રહ્યા છે. જવાબમાં મલ્હોત્રાએ કહ્યું- હા, તેણે ફરી પ્રેક્ટિસ શરૂ કરી દીધી છે, જે રીતે તે આરોપ લગાવતા પહેલા કરતો હતો અને છૂટ્યા પછી પણ.

વકીલાત એ ઉમદા વ્યવસાય છે

પછી જસ્ટિસ ભુઈયાએ પૂછ્યું કે શું ગંભીર ગુનામાં દોષિત વ્યક્તિને પ્રેક્ટિસનું લાયસન્સ આપી શકાય? કારણ કે વકીલાત એ ઉમદા વ્યવસાય છે.

મલ્હોત્રાએ જવાબ આપ્યો કે જો કે સાંસદ અને જનપ્રતિનિધિ બનવું આદર્શ છે, પરંતુ તેઓ પણ દોષિત ઠરે છે અને પછી ચૂંટણી લડે છે.

જસ્ટિસ ભુઈયાએ કહ્યું કે અહીં આ મુદ્દો નથી. અહીં બાર કાઉન્સિલે દોષિતને લાયસન્સ ન આપવું જોઈએ. તે દોષિત છે, તેમાં કોઈ શંકા નથી.

માત્ર સજા ઓછી કરવામાં આવી છે, પ્રતીતિ નહીં.

મલ્હોત્રાએ કહ્યું કે તેણે તેની સજા પૂરી કરી લીધી છે. આના પર જસ્ટિસ નાગરત્ને કહ્યું કે શાહે તેની સંપૂર્ણ સજા પૂરી કરી નથી. તેને આજીવન કેદની સજા ફટકારવામાં આવી હતી. માત્ર તેની સજા ઓછી કરવામાં આવી છે અને દોષિત ઠરાવવામાં આવી નથી.

બિલ્કીસ બાનો પર સામૂહિક બળાત્કાર થયો હતો, તેની ત્રણ વર્ષની પુત્રી સહિત સાતની હત્યા કરવામાં આવી હતી

2002માં, 2002ના ગુજરાત રમખાણો દરમિયાન 21 વર્ષની સગર્ભા બિલ્કિસ બાનો પર સામૂહિક બળાત્કાર કરવા અને તેની ત્રણ વર્ષની પુત્રી સહિત સાત સંબંધીઓને મારવા બદલ મુંબઈની અદાલતે રાધેશ્યામ શાહ સહિત 11 લોકોને આજીવન કેદની સજા ફટકારી હતી. સાંભળ્યું સુનાવણી ગુજરાતથી મહારાષ્ટ્રમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવી હતી. બોમ્બે હાઈકોર્ટે 2017માં તેની સજા યથાવત રાખી હતી. બે વર્ષ પછી, 2019 માં, સુપ્રીમ કોર્ટે ગુજરાત સરકારને બિલ્કીસને તેની પાત્રતા અનુસાર 50 લાખ રૂપિયાનું વળતર, સરકારી નોકરી અને મકાન આપવાનો નિર્દેશ આપ્યો.

આ પછી રાધેશ્યામ શાહે તેની સજા પૂરી થયા બાદ ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં સમય પહેલા જેલમુક્તિ માટે અરજી કરી હતી, ત્યારે કોર્ટે કહ્યું હતું કે આ સરકારનો અધિકાર છે. ત્યારબાદ ગુજરાત સરકારે રાજ્યની નીતિ મુજબ તમામ 11 દોષિતોને મુક્ત કર્યા. પહેલા રાજકીય અને બૌદ્ધિક લોકોએ તેને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકાર્યો હતો. ત્યારે બિલ્કીસે પણ અરજી દાખલ કરી છે.

The post “તમે વકાલત કેવી રીતે કરી શકો છો?” : સુપ્રીમ કોર્ટે બિલ્કીસ બાનો કેસના દોષિતને પૂછ્યું first appeared on SATYA DAY.