દેશમાં સૌપ્રથમવાર શુક્રવારથી દરિયાકાંઠાના અને માર્શ પક્ષીઓની ગણતરી જામનગર સ્થિત મરીન નેશનલ પાર્ક અને મરીન સેન્ચ્યુરીમાં કરવામાં આવશે. ભેજવાળી અને કીચડવાળી જગ્યાએ રહેવાને કારણે સ્થાનિક લોકો તેમને માટીના પક્ષીઓ પણ કહે છે. દરિયાકાંઠાના પક્ષીઓ માટે સ્વર્ગ ગણાતા જામનગરમાં આ ગણતરી 5 જાન્યુઆરી સુધી ચાલુ રહેશે. આ ગણતરી ફોરેસ્ટ ડિપાર્ટમેન્ટ અને બર્ડ કન્ઝર્વેશન સોસાયટી ગુજરાત (BCSG)ના સંયુક્ત નેજા હેઠળ હાથ ધરવામાં આવશે. માત્ર માર્શ પક્ષીઓની ગણતરી કરવાનો આ પ્રથમ પ્રયાસ હશે.
મરીન નેશનલ પાર્ક-મરીન સેન્ચ્યુરીમાં 300 થી વધુ પ્રજાતિઓ
ગુજરાતના દરિયાઈ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન અને દરિયાઈ અભયારણ્યને ભારતનું પ્રથમ દરિયાઈ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન જાહેર કરવામાં આવ્યું છે. જામનગર 300 થી વધુ સ્થાનિક અને યાયાવર પક્ષીઓની સાથે 50 થી વધુ પ્રજાતિઓનું ઘર છે. ગુજરાતના દ્વારકા, જામનગર અને મોરબી સહિત ત્રણ જિલ્લાઓમાં ફેલાયેલું, દેવભૂમિ મરીન નેશનલ પાર્ક અને મરીન સેન્ચ્યુરી ઓખાથી નવલખી સુધીના આશરે 170 કિમી લાંબા દરિયાકાંઠાના વિસ્તાર અને 42 ટાપુઓને આવરી લે છે.
પ્રવાસી પક્ષીઓ દર વર્ષે કેમ્પ કરે છે
દર વર્ષે લાખો સ્થાનિક અને યાયાવર પક્ષીઓ આ દરિયાઈ વિસ્તારમાં પડાવ નાખે છે. કચ્છના અખાતમાં આવેલા આ વિસ્તારને અહીં જોવા મળતા દરિયાઈ પ્રાણીસૃષ્ટિ અને મેન્ગ્રોવ્સને પ્રોત્સાહન આપવા અને જાળવવાના મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય સાથે સંરક્ષિત વિસ્તાર જાહેર કરવામાં આવ્યો છે. ભારતમાં આ એકમાત્ર એવો વિસ્તાર છે જ્યાં દરિયાઈ જીવનને ઓછી ભરતી વખતે પગપાળા જોઈ શકાય છે. અન્ય સ્થળોએ આ માટે સ્કુબા ડાઇવિંગની જરૂર છે.
ગુજરાતનો દરિયાકિનારો મધ્ય એશિયન ફ્લાયવેનો ભાગ છે
ભૌગોલિક રીતે સેન્ટ્રલ એશિયન ફ્લાયવેનો ભાગ હોવાને કારણે, આ પ્રદેશમાં સમૃદ્ધ પક્ષીઓની વિવિધતા છે. આ ફ્લાયવે યુરોપ અને એશિયામાં આર્કટિક અને હિંદ મહાસાગર પર વિસ્તરેલો છે. આમાં બિન-સંવર્ધન અને શિયાળાના મેદાનોનો સમાવેશ થાય છે, ખાસ કરીને ઉત્તર સાઇબિરીયાના સંવર્ધન સ્થાનોથી લઈને દક્ષિણ-પશ્ચિમ એશિયા, માલદીવ્સ અને બ્રિટિશ હિંદ મહાસાગર વિસ્તાર. યાયાવર પક્ષીઓ, ખાસ કરીને જળ પક્ષીઓ, તેમના વાર્ષિક સ્થળાંતર દરમિયાન આ ફ્લાયવે દ્વારા ઘણા દેશોમાંથી પસાર થઈને તેમની મુસાફરી પૂર્ણ કરે છે.
