તાજેતરમાં, બોમ્બે હાઈકોર્ટની નાગપુર બેંચના ન્યાયાધીશ જસ્ટિસ રોહિત બી દેવે કથિત રીતે ખુલ્લી અદાલતમાં એમ કહીને તેમના પદ પરથી રાજીનામું આપ્યું હતું કે તેઓ તેમના સ્વાભિમાન સાથે સમાધાન કરી શકતા નથી. જસ્ટિસ દેવને જૂન 2017માં વધારાના જજ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા, જ્યારે તેઓ મહારાષ્ટ્રના એડવોકેટ જનરલ હતા. એપ્રિલ 2019 માં તેમને કાયમી ન્યાયાધીશ તરીકે ઉન્નત કરવામાં આવ્યા હતા. તેઓ 4 ડિસેમ્બર, 2025ના રોજ નિવૃત્ત થવાના હતા. જોકે, જસ્ટિસ દેવ એવા પ્રથમ જજ નથી કે જેમણે નિવૃત્તિ પહેલા પદ છોડ્યું હોય.
આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો જાણવા મળે છે કે વર્ષ 2017થી અત્યાર સુધીમાં વિવિધ હાઈકોર્ટના ઓછામાં ઓછા 12 જજોએ તેમના પદ પરથી રાજીનામું આપી દીધું છે. એટલે કે દર વર્ષે સરેરાશ બે જજોએ રાજીનામું આપ્યું છે. બાર અને બેંચના અહેવાલ મુજબ, બોમ્બે હાઈકોર્ટ આ મામલે સૌથી આગળ છે, જ્યાં મહત્તમ સંખ્યામાં જજોએ રાજીનામું આપ્યું છે. જો વધારાના ન્યાયાધીશોના રાજીનામાનો સમાવેશ કરવામાં આવે તો સંખ્યા 16 થઈ જાય છે.
પદ છોડવા અથવા રાજીનામું આપવા માટે ન્યાયાધીશો દ્વારા આપવામાં આવેલા મોટાભાગના કારણો સ્વૈચ્છિક અને વ્યક્તિગત છે, જ્યારે તેમાંના કેટલાકએ કારણ તરીકે સેવા સંબંધિત સંજોગોને ટાંક્યા છે. કેટલાક ન્યાયાધીશોના કારણોમાં મુખ્ય ન્યાયાધીશ તરીકે સ્થાનાંતરિત અથવા પ્રમોશનનો ઇનકારનો સમાવેશ થાય છે.
આ ન્યાયાધીશોએ 2017 થી રાજીનામું આપ્યું છે:
જસ્ટિસ જયંત પટેલ (2017)
જસ્ટિસ નક્કા બાલયોગી (2018)
જસ્ટિસ વિ તાહિલરામાની (2019)
જસ્ટિસ અનંત બિજય સિંહ (2020)
જસ્ટિસ એસસી ધર્માધિકારી (2020)
જસ્ટિસ સંગીતા ઢીંગરા સેહગલ (2020)
જસ્ટિસ સુનિલ કુમાર અવસ્થી (2021)
જસ્ટિસ શરદ કુમાર ગુપ્તા (2021)
જસ્ટિસ દામા શેષાદ્રી નાયડુ (2021)
જસ્ટિસ અજય તિવારી (2022)
જસ્ટિસ ચંદ્ર ભૂષણ બારોવાલિયા (2022)
જસ્ટિસ રોહિત બી દેવ (2023)
રાજીનામું આપનાર છેલ્લા ન્યાયાધીશ જસ્ટિસ રોહિત દેવ છે, જેમણે શુક્રવારે સવારે ખુલ્લી અદાલતમાં રાજીનામું આપવાની જાહેરાત કરી હતી. તેણે કહ્યું કે તે “વ્યક્તિગત કારણોસર” પદ છોડી રહ્યો છે. જોકે, ટ્રાન્સફરની શક્યતાને કારણે તેમણે રાજીનામું આપ્યું હોવાની અટકળો ચાલી રહી છે. તે પોતાનું વતન હાઈકોર્ટ છોડવા માંગતા ન હતા.
જસ્ટિસ જયંત પટેલે 2017માં ચીફ જસ્ટિસ ન બનાવવા અને બીજી હાઈકોર્ટમાં મોકલવામાં આવતા નારાજ થઈને રાજીનામું આપી દીધું હતું. ત્યાર બાદ તેઓ કર્ણાટક હાઈકોર્ટમાં નિયુક્ત થયા હતા. તેઓ મૂળ ગુજરાત હાઈકોર્ટના હતા. 2018 માં, હૈદરાબાદ હાઈકોર્ટના ન્યાયાધીશ નક્કા બાલયોગીએ તેમના પદ પરથી રાજીનામું આપ્યું હતું, જેને રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા સ્વીકારવામાં આવ્યું હતું પરંતુ રાજીનામાની તારીખ અસરકારક બને તે પહેલા તેમણે પોતાનું રાજીનામું પાછું ખેંચી લીધું હતું.
રાજીનામું આપનારાઓમાં બે મહિલા ન્યાયાધીશોનો પણ સમાવેશ થાય છે. જસ્ટિસ વી તાહિલરામાણીને 2018માં મદ્રાસ હાઈકોર્ટના ચીફ જસ્ટિસ બનાવવામાં આવ્યા હતા. 11 મહિના બાદ તેમની મેઘાલય બદલી કરવામાં આવી, આનાથી નારાજ થઈને તેમણે રાજીનામું આપી દીધું. બાદમાં દેશના મુખ્ય ન્યાયાધીશે તેમની સામે સીબીઆઈ તપાસનો આદેશ આપ્યો હતો. અન્ય એક મહિલા ન્યાયાધીશ, જસ્ટિસ સંગીતા ઢીંગરા સેહગલે તેમની નિવૃત્તિના એક મહિના પહેલા મે 2020 માં રાજીનામું આપ્યું હતું. ત્યારબાદ તેણીને દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં પોસ્ટ કરવામાં આવી હતી.
