ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) આજે શુક્રવારે મોનેટરી પોલિસી કમિટી (MPC)ની દ્વિમાસિક સમીક્ષા બેઠકમાં લેવાયેલા નિર્ણયોની જાહેરાત કરશે. બુધવારથી શરૂ થયેલી ત્રણ દિવસીય સમીક્ષા બેઠક દરમિયાન પોલિસી વ્યાજ દર અંગેનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. આ બેઠક વધતી જતી મોંઘવારી અને જીડીપીના નબળા આંકડા વચ્ચે થઈ હતી. નિષ્ણાતો માને છે કે કેન્દ્રીય બેંક ટૂંકા ગાળાના ઋણ દર એટલે કે રેપો રેટને સ્થિર રાખવાનો નિર્ણય લઈ શકે છે. જો કે, મિશ્ર આર્થિક વલણોને ધ્યાનમાં રાખીને, MPC કેશ રિઝર્વ રેશિયો (CRR) માં ફેરફાર કરવાનું નક્કી કરી શકે છે.
દાસના વર્તમાન કાર્યકાળની છેલ્લી MPC બેઠક
MPC એ નાણાકીય નીતિને લગતી સર્વોચ્ચ નિર્ણય લેતી સંસ્થા છે, જેનું નેતૃત્વ ભારતીય રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસ કરે છે. આ સમિતિમાં રાજ્યપાલ સહિત કુલ છ સભ્યો છે. RBIએ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X પર કહ્યું કે શક્તિકાંત દાસ શુક્રવારે સવારે 10 વાગ્યે MPCની સમીક્ષા બેઠકમાં લેવાયેલા નિર્ણયો વિશે માહિતી આપશે. દાસના વર્તમાન કાર્યકાળની આ છેલ્લી MPC બેઠક છે. તેમનો કાર્યકાળ 10 ડિસેમ્બરે પૂરો થઈ રહ્યો છે. રિઝર્વ બેંકે ફેબ્રુઆરી 2023 થી રેપો રેટ 6.5 ટકા પર સ્થિર રાખ્યો છે. રિટેલ ફુગાવો બે ટકાના તફાવત સાથે ચાર ટકા પર રહે તેની ખાતરી કરવાની જવાબદારી સરકારે આરબીઆઈને સોંપી છે.
રેટ કટની આશા ઓછી
ભારતમાં લોકો પર્સનલ લોન, હોમ લોન અને ઓટો લોન સહિત તમામ પ્રકારની લોન પર વ્યાજ દર ઘટાડવાની લાંબા સમયથી રાહ જોઈ રહ્યા છે. જો આરબીઆઈ રેપો રેટમાં ઘટાડો કરે છે, તો તે લોન પરના વ્યાજદરમાં ઘટાડો કરવાનો માર્ગ ખોલશે. રેપો રેટ એ દર છે જેના પર આરબીઆઈ બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓને ધિરાણ આપે છે. જ્યારે બેંકો સસ્તી લોન મેળવે છે, ત્યારે તેઓ તેમના ગ્રાહકોને સસ્તી લોન પણ આપે છે. જોકે, આ વખતે રેપો રેટમાં કાપની આશા ઓછી જણાઈ રહી છે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે 2025માં જ આમાં થોડી છૂટછાટ આવી શકે છે. SBIના એક સંશોધન અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે, “અમે ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં રેટ કટની અપેક્ષા રાખતા નથી.” એપ્રિલ 2025માં પ્રથમ દરમાં ઘટાડો અને વલણમાં વધુ ફેરફારની અપેક્ષા છે.