Disney merger: ડિઝની અને જિયોએ સત્તાવાર રીતે પુષ્ટિ કરી છે કે બંને કંપનીઓ મર્જ થશે. નિષ્ણાતોએ મર્જરની મોટી અસર વિશે અંદાજો લગાવવાનું શરૂ કરી દીધું છે. બિઝનેસ ઉપરાંત ભારતમાં ક્રિકેટના પ્રસારણ અને સ્ટ્રીમિંગ પર પણ તેની મોટી અસર પડશે. 70,352 કરોડના આ મર્જરની સારી અને ખરાબ અસરો ભારતીય દર્શકોને ભોગવવી પડશે. સૌ પ્રથમ, ભારતીય ગ્રાહકોને ફ્રી ક્રિકેટ મળતું બંધ થઈ શકે છે. Jio બજારમાં પ્રવેશ્યા પછી, દર્શકોને ICC વર્લ્ડ કપની સાથે IPL પણ મફતમાં જોવા મળી હતી, પરંતુ હવે મર્જર પછી કંપનીઓ ક્રિકેટ પર સબસ્ક્રિપ્શન મોડલ લાગુ કરી શકે છે.
નુવામા ઇન્સ્ટિટ્યૂશનલ ઇક્વિટીઝના એક્ઝિક્યુટિવ ડિરેક્ટર (સંશોધન) અબનીશ રોય કહે છે, “ભારતીય દર્શકોનો હનીમૂન સમયગાળો ધીમે ધીમે સમાપ્ત થશે કારણ કે મર્જર પછી સબસ્ક્રિપ્શનની કિંમતો વધી શકે છે.” જો કે ભારતીય દર્શકોને પણ આનો ફાયદો થશે. દર્શકોએ અલગ-અલગ શ્રેણી અથવા ક્રિકેટ ઈવેન્ટ્સ જોવા માટે બંને પ્લેટફોર્મ માટે સબ્સ્ક્રિપ્શન ખરીદવાની જરૂર રહેશે નહીં. આ સિવાય હવે ડિઝની-જિયો પણ ભારતની સૌથી મોટી ટીવી પ્લેયર બનશે. બંનેના વિલીનીકરણથી કુલ 100+ ટીવી ચેનલો બનશે. જ્યારે બીજા સ્થાને રહેલી Zee Entertainment Enterprises કંપની પાસે માત્ર 50 ટીવી ચેનલો છે.
આવી સ્થિતિમાં, જે જાહેરાતકર્તાઓ અગાઉ બે કંપનીઓ સાથે જાહેરાત કરી શકતા હતા તેમની પાસે હવે ઓછી સોદાબાજી કરવાની શક્તિ હશે. અહેવાલો અનુસાર, આ મર્જરમાં રિલાયન્સને વધુ પાવર મળશે. જેના કારણે Jio ક્રિકેટ સ્ટ્રીમિંગના હબ તરીકે ઉભરી આવશે. તે જ સમયે, ડિઝની સ્ટાર ભારતમાં પ્રસારણનો લાંબો અનુભવ ધરાવે છે. જેના કારણે સ્ટાર પાસે ટીવી પર ક્રિકેટના અધિકારો હશે. આ મર્જરને કારણે સ્ટાર સ્પોર્ટ્સનું નામ પણ ‘Jio Star Sports’ રાખવામાં આવી શકે છે.
એવું માની શકાય છે કે બંનેનું આ વિલીનીકરણ પણ ક્રિકેટને કારણે શરૂ થયું હતું. જ્યારે વૈશ્વિક કંપની ડિઝની 2019માં ભારતમાં આવી ત્યારે તેણે સ્ટાર સાથે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. કારણ કે સ્ટાર નેટવર્ક ભારતમાં ક્રિકેટનું સૌથી મોટું પ્રસારણકર્તા હતું અને તેની પાસે ભારતની સ્થાનિક મેચો સહિત વિશ્વની સૌથી મોટી ક્રિકેટ લીગ ઈન્ડિયન પ્રીમિયર લીગના મીડિયા અધિકારો હતા. 2019 માં જ, ડિઝનીએ તેની મોબાઇલ એપ્લિકેશન ડિઝની હોટસ્ટાર પર સબ્સ્ક્રિપ્શન તરીકે IPL સ્ટ્રીમ કર્યું. આ સ્થિતિ 2023માં બદલાઈ ગઈ, જ્યારે રિલાયન્સે આઈપીએલના સ્ટ્રીમિંગ રાઈટ્સ જીત્યા. Jio એ પોતાની એપ પર IPL જોવાનું ફ્રી કરી દીધું છે. આ કારણે ડિઝનીના 46 લાખ ગ્રાહકોએ તેમનું સબસ્ક્રિપ્શન બાયબેક કર્યું નથી. જો કે, હવે બંનેના મર્જર પછી, રિલાયન્સ જિયોના સંયુક્ત સાહસ ભારતમાં 70-80% ક્રિકેટ ઓપરેશન્સ કરશે.