આવકવેરાની કલમ 194A હેઠળ, જ્યારે તમે ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ, રિકરિંગ ડિપોઝિટ અથવા અન્ય બચત સાધનોમાં રોકાણ કરો છો ત્યારે બેંકો, NBFC અથવા નાણાકીય સંસ્થાઓએ TDS કાપવાની જરૂર છે. આ માટે એક શરત પણ છે. જ્યારે રોકાણકારોને રોકાણ પર મળતા વ્યાજની રકમ એટલે કે એક વર્ષમાં વ્યાજની આવક 40 હજાર રૂપિયાથી વધુ હોય ત્યારે આ કાપવામાં આવે છે. વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે આ મર્યાદા 50 હજાર રૂપિયા છે. આવી સ્થિતિમાં ટીડીએસ બાદ બાકીની રકમ તમને આપવામાં આવે છે. પરંતુ આ TDS (સ્રોત પર કર કપાત) ટાળી શકે છે. આ માટે સામાન્ય રોકાણકારે ફોર્મ 15G ભરીને નાણાકીય સંસ્થાને આપવું પડશે. ફોર્મ 15H વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે છે. આવો, અમને આ ફોર્મ્સ જણાવો, જેથી તમે પૈસા બચાવી શકો.
ફોર્મ 15G અને ફોર્મ 15H
ફોર્મ 15G અને ફોર્મ 15H એ બેંકો અથવા નાણાકીય સંસ્થાઓને સબમિટ કરાયેલ ટેક્સ ઘોષણા ફોર્મ છે, જે તમારી બચતને નિશ્ચિત રોકાણ પર કમાયેલા વ્યાજ તરીકે રેકોર્ડ કરે છે. 60 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના રોકાણકારો દ્વારા ફોર્મ 15G ભરવાનું અને સબમિટ કરવાનું રહેશે, જ્યારે 60 વર્ષથી વધુ ઉંમરના રોકાણકારો દ્વારા ફોર્મ 15H સબમિટ કરવાનું રહેશે. અહીં નોંધનીય બાબત એ છે કે ફોર્મમાં આપવામાં આવેલી માહિતી સાચી હોવી જોઈએ, નહીં તો તમારા પર દંડ લાદવામાં આવી શકે છે.
આ ફોર્મ સબમિટ કરવાના ફાયદા શું છે?
જો વ્યક્તિગત રોકાણકાર અથવા કરદાતાની વાર્ષિક આવક કરપાત્ર મર્યાદા કરતાં ઓછી હોય, તો આ ફોર્મ ભરવા અને તેને બેંક અથવા પોસ્ટ ઑફિસ અથવા અન્ય સંસ્થાઓમાં સબમિટ કરવાથી કમાયેલા વ્યાજ પર TDS ની તાત્કાલિક કપાત ટાળી શકાય છે. આ તેના નાણાકીય આયોજન અને રોકડ પ્રવાહમાં સુધારો કરે છે. જો કોઈ વ્યક્તિ ઓછી કરપાત્ર આવકની શ્રેણીમાં આવે છે અને તેણે આ ફોર્મ (ફોર્મ 15G અથવા ફોર્મ 15H) સબમિટ કર્યું છે, તો તેણે આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરવું જરૂરી નથી. જો તમે ફોર્મ સબમિટ નહીં કરો, તો તમારો TDS કાપવામાં આવશે. બજાજ ફિનસર્વ અનુસાર, દરેક જણ આ ફોર્મ સબમિટ કરી શકતા નથી. પહેલા આ માટે યોગ્યતાના માપદંડોને સમજો. અન્યથા તમને દંડ પણ થઈ શકે છે. ધ્યાનમાં રાખો કે તમારે આ ફોર્મ 1લી એપ્રિલની તારીખ પહેલા સબમિટ કરવું જોઈએ.
જો તમે ફોર્મ સબમિટ કરવાનું ભૂલી જાઓ છો…
જો તમે આ ફોર્મ ભરવાનું અને સબમિટ કરવાનું ભૂલી જાઓ છો, તો કોઈ વાંધો નહીં. હા, કપાયેલી રકમ મેળવવા માટે તમારે થોડો સમય રાહ જોવી પડશે. આ માટે તમારે નિયત તારીખ સુધીમાં આવકવેરા રિટર્નમાં TDSનો દાવો કરવો પડશે. જો તમે ઇચ્છો તો, તમે ફોર્મ 15G અથવા ફોર્મ 15H ઑનલાઇન ભરી શકો છો અથવા તમે તેને ઑફલાઇન પણ સબમિટ કરી શકો છો એટલે કે બેંક અથવા સંસ્થામાં જઈને. આ ફોર્મમાં તમારે તમારી સંપૂર્ણ વિગતો ભરવાની રહેશે. જેમ કે નામ, સરનામું, પાન નંબર, મોબાઈલ નંબર વગેરે. યાદ રાખો કે ફોર્મમાં કોઈપણ ખોટી માહિતી આપવાથી ભારે દંડ થઈ શકે છે.