Card Network:
Credit Card Rules: રિઝર્વ બેંકની નવી સૂચનાઓ બાદ ક્રેડિટ કાર્ડ યુઝર્સને ઘણો ફાયદો થવાનો છે. ડોમેસ્ટિક કાર્ડ નેટવર્ક RuPay ને પણ આનો લાભ મળી શકે છે…
રિઝર્વ બેંકે દેશના કરોડો ક્રેડિટ કાર્ડ ધારકોને એક અદ્ભુત ભેટ આપી છે. હવે ક્રેડિટ કાર્ડ યુઝર્સ કાર્ડ ખરીદતી વખતે તેમની પસંદગીનું કાર્ડ નેટવર્ક પસંદ કરી શકશે. સેન્ટ્રલ બેંકે અગાઉ પણ આ અંગે માહિતી આપી હતી. હવે રિઝર્વ બેંકે આજે બુધવારે સૂચના જારી કરી છે.
નવા નિયમોથી તેમને ફાયદો થશે
આરબીઆઈએ પેમેન્ટ એન્ડ સેટલમેન્ટ સિસ્ટમ્સ એક્ટ 2007 હેઠળ આ સૂચના જારી કરી છે. સેન્ટ્રલ બેંકનું કહેવું છે કે કાર્ડ જારી કરનાર બેંકો હવે તેમની ઈચ્છા મુજબ ગ્રાહકો પર ક્રેડિટ કાર્ડ નેટવર્ક લાદી શકશે નહીં. તેમણે ક્રેડિટ કાર્ડ યુઝર્સને નેટવર્ક પસંદ કરવાનો વિકલ્પ આપવો પડશે. રિઝર્વ બેંકની આ સૂચનાથી ક્રેડિટ કાર્ડ વપરાશકર્તાઓ તેમજ સ્થાનિક કાર્ડ નેટવર્ક RuPay ને ફાયદો થશે.
આ કારણોસર રિઝર્વ બેંકે સૂચના આપી હતી
અત્યાર સુધી એવું થતું હતું કે ઈશ્યુઅર દ્વારા યુઝર્સને ક્રેડિટ કાર્ડ આપવામાં આવતા હતા. ક્રેડિટ કાર્ડ નેટવર્ક શું હશે તે નક્કી કરવાનો ગ્રાહકો પાસે વિકલ્પ કે અધિકાર નહોતો. રિઝર્વ બેંકે પણ સૂચનાઓમાં આનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. તેમણે કહ્યું છે કે કાર્ડ નેટવર્ક અને કાર્ડ ઇશ્યુઅર એટલે કે બેંકો પોતાની વચ્ચે કરાર કરીને ગ્રાહકોના વિકલ્પોને મર્યાદિત કરી રહી છે. આ કારણોસર રિઝર્વ બેંકે નિર્દેશ જારી કરવો પડ્યો હતો.
આ રીતે વિકલ્પો આપવા પડશે
રિઝર્વ બેંકે કહ્યું- બેંક હોય કે નોન-બેંક સંસ્થાનો મામલો હોય, ગ્રાહકના કાર્ડ નેટવર્ક અંગેનો નિર્ણય ગ્રાહક દ્વારા લેવામાં આવતો નથી, પરંતુ તે જારીકર્તા અને કાર્ડ નેટવર્કના કરાર દ્વારા લેવામાં આવે છે. આ કારણોસર, રિઝર્વ બેંકે કાર્ડ રજૂકર્તા અને કાર્ડ નેટવર્ક વચ્ચે કોઈપણ પ્રકારના કરાર પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. રિઝર્વ બેંકે સૂચનાઓમાં સ્પષ્ટપણે કહ્યું છે કે – કાર્ડ જારી કરનાર કાર્ડ નેટવર્ક સાથે આવો કોઈ કરાર કરશે નહીં, જે ગ્રાહકોને અન્ય કાર્ડ નેટવર્કની સેવાઓનો લાભ લેવાના માર્ગમાં કોઈ અડચણ ઊભી કરે.
જૂના ગ્રાહકોને પણ વિકલ્પ મળશે
રિઝર્વ બેંકે વધુમાં કહ્યું છે કે – કાર્ડ ઇશ્યુ કરનાર કોઈપણ પાત્ર ગ્રાહકને કાર્ડ ખરીદતી વખતે તેની પસંદગીનું કાર્ડ નેટવર્ક પસંદ કરવાનો વિકલ્પ આપશે. જૂના ગ્રાહકો અંગે રિઝર્વ બેંકે કહ્યું છે કે કાર્ડના રિન્યુઅલ સમયે તેમને નેટવર્ક પસંદ કરવાનો વિકલ્પ આપવામાં આવી શકે છે.
આ સુવિધા Rupay કાર્ડને ખાસ બનાવે છે
હાલમાં, અમેરિકન એક્સપ્રેસ, ડીનર્સ ક્લબ, માસ્ટરકાર્ડ, વિઝા અને રુપેને ભારતમાં કાર્ડ નેટવર્ક તરીકે ઓળખવામાં આવ્યા છે. રિઝર્વ બેંકની આ જોગવાઈથી RuPay નેટવર્કને ઘણો ફાયદો થઈ શકે છે. RuPay ક્રેડિટ કાર્ડને તાજેતરમાં UPI ચુકવણીની સુવિધા મળી છે. હાલમાં આ સુવિધા માત્ર Rupay કાર્ડ પર ઉપલબ્ધ છે. સરકારી સમર્થનના આધારે, RuPay કાર્ડે માસ્ટરકાર્ડ અને વિઝાની સંખ્યાને પાછળ છોડી દીધી છે, પરંતુ મૂલ્યની દ્રષ્ટિએ, માસ્ટરકાર્ડ અને વિઝા હજુ પણ પ્રભુત્વ ધરાવે છે, કારણ કે સારી ઑફર્સવાળા મોટાભાગના ક્રેડિટ કાર્ડ્સ ફક્ત આ બે નેટવર્ક સાથે આવે છે. તાજેતરના ફેરફારો સાથે આ સ્થિતિ બદલાવાની છે.