અક્ષય તૃતીયા પર સોનું ખરીદો, આ રીતે તમે અસલી અને નકલી સોનું ઓળખી શકો

ભારતમાં સોના અને અન્ય કિંમતી વસ્તુઓ ખરીદવા માટેનો સૌથી શુભ તહેવારોમાંનો એક, અક્ષય તૃતીયા, આ વર્ષે 30 એપ્રિલે આવે છે. આ દિવસ સમૃદ્ધિ અને સૌભાગ્ય લાવે છે તેવું માનવામાં આવે છે. તેથી આ દિવસ સોનામાં રોકાણ કરવા માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. જો તમે પણ અક્ષય તૃતીયા પર સોનાના દાગીના, સિક્કા કે બાર ખરીદવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો પહેલા જાણો કે અસલી અને નકલી કેવી રીતે ઓળખવી. આમ કરવાથી તમે છેતરપિંડીનો ભોગ બનવાથી બચી શકો છો. ચાલો જાણીએ કે સોનું ખરીદતી વખતે અસલી અને નકલી સોનું કેવી રીતે ઓળખવું.

HUID નંબર તપાસો

સોનાના દાગીના પર હોલમાર્ક યુનિક આઇડેન્ટિફિકેશન (HUID) નંબર હોય છે. તે છ-અંકનો આલ્ફાન્યૂમેરિક કોડ છે જે સોનાની અધિકૃતતાની પુષ્ટિ કરે છે. જ્યારે તમે કોઈપણ ઝવેરી પાસેથી સોનું ખરીદો છો, ત્યારે તમે BIS કેર એપ દ્વારા આ નંબર ચકાસીને વસ્તુની શુદ્ધતા, તેની નોંધણી અને હોલમાર્કિંગ સેન્ટરનું નામ જોઈ શકો છો. જો કોઈ ઝવેરી હોલમાર્ક વગરના ઘરેણાં વેચી રહ્યા હોય તો તે બિલકુલ ખરીદશો નહીં.

આ રીતે તમે વાસ્તવિક હોલમાર્ક ઓળખી શકો છો

હોલમાર્કિંગમાં, ઉત્પાદનને નિર્ધારિત પરિમાણો પર પ્રમાણિત કરવામાં આવે છે. ભારતમાં, BIS એ એક સંસ્થા છે જે ગ્રાહકોને પૂરી પાડવામાં આવતી ગુણવત્તાના સ્તરની તપાસ કરે છે. જો સોના કે ચાંદી પર હોલમાર્ક હોય તો તેનો અર્થ એ કે તેની શુદ્ધતા પ્રમાણિત છે. પરંતુ ઘણા ઝવેરીઓ પરીક્ષણ પ્રક્રિયા પૂર્ણ કર્યા વિના હોલમાર્ક મૂકી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં, એ જોવું જરૂરી છે કે હોલમાર્ક ઓરિજિનલ છે કે નહીં? અસલી હોલમાર્ક પર ભારતીય માનક બ્યુરોનું ત્રિકોણાકાર ચિહ્ન છે. હોલમાર્કિંગ સેન્ટરના લોગો સાથે સોનાની શુદ્ધતા પણ તેના પર લખેલી હોય છે. તેમાં ઝવેરાતના ઉત્પાદનનું વર્ષ અને ઉત્પાદકનો લોગો પણ હોય છે.

કેરેટ સમજો

સોનાને કેરેટ (K) માં માપવામાં આવે છે, અને સામાન્ય રીતે નીચે મુજબ હોય છે:

• 24K – 99.9% શુદ્ધ
• 22K – 91.6% શુદ્ધ
• ૧૮K અથવા ૧૪K – ઓછી શુદ્ધતા

શુદ્ધતાના આધારે કિંમત નક્કી થાય છે

હવે હોલમાર્ક માર્ક અને નંબર જોઈને, તમે શોધી શકો છો કે તમારા ઘરેણાંમાં કેટલા ટકા શુદ્ધ સોનાનો ઉપયોગ થયો છે. તે મુજબ સોનાનો ભાવ નક્કી કરો. ઉદાહરણ તરીકે, 24 કેરેટ સોનાનો ભાવ 95000 રૂપિયા છે. હવે જો તમે બજારમાં સોનાના દાગીના ખરીદવા જાઓ છો, તો મેકિંગ ચાર્જ દૂર કર્યા પછી, તમારા દાગીનાની વાસ્તવિક કિંમત (95000/24)x22=87083 રૂપિયા થશે. જ્યારે ઘણી વખત સુવર્ણકાર તમને 22 કેરેટ સોનું ફક્ત 95,000 રૂપિયામાં આપે છે. તેનો અર્થ એ કે તમે 24 કેરેટ સોનાના ભાવે 22 કેરેટ સોનું ખરીદી રહ્યા છો.

શુદ્ધતા પ્રમાણપત્ર લેવાનું ભૂલશો નહીં

સોનું ખરીદતી વખતે, પ્રમાણિકતા/શુદ્ધતા પ્રમાણપત્ર લેવાનું ભૂલશો નહીં. પ્રમાણપત્રમાં સોનાની કેરેટ ગુણવત્તા પણ તપાસો. ઉપરાંત, સોનાના દાગીનામાં વપરાતા રત્નો માટે અલગ પ્રમાણપત્ર મેળવવાની ખાતરી કરો.

પાકું બીલ મેળવો

સિક્કા કે ઝવેરાત ખરીદતી વખતે કાચી કાપલી લેવાનો ટ્રેન્ડ છે. પણ આ ખોટું છે. ઘણી વખત પરત કરતી વખતે, ઝવેરી પોતે તેની રફ સ્લિપ ઓળખી શકતો નથી, તેથી યોગ્ય બિલ લેવાની ખાતરી કરો. બિલમાં સોનાના કેરેટ, શુદ્ધતા, મેકિંગ ચાર્જ અને હોલમાર્કનો ઉલ્લેખ કરવો આવશ્યક છે.