ભારતીય બજારો માટે મોટા સમાચાર છે. લગભગ 10 વર્ષની લાંબી પ્રતીક્ષા પછી, ભારત ઊભરતાં બજારો માટે ગ્લોબલ બોન્ડ ઈન્ડેક્સમાં પોતાનું સ્થાન બનાવવા જઈ રહ્યું છે. જેપી મોર્ગને શુક્રવારે (22 સપ્ટેમ્બર) જણાવ્યું હતું કે જૂન 2024થી ભારતને તેના ઇમર્જિંગ માર્કેટ ડેટ ઇન્ડેક્સ (GBI-EM)માં સામેલ કરવામાં આવશે. આ નિર્ણય બાદ વિશ્વની પાંચમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થામાં અબજો ડોલરના પ્રવાહનો માર્ગ સાફ થઈ ગયો છે.
જેપી મોર્ગન દ્વારા જારી કરાયેલા નિવેદન અનુસાર, ભારતીય બોન્ડ્સ 28 જૂન, 2024થી ઇમર્જિંગ માર્કેટ ઇન્ડેક્સમાં સામેલ થશે. જેપી મોર્ગન ઇન્ડેક્સ પર ભારતીય બોન્ડનું મહત્તમ વેઇટેજ 10 ટકા હશે. હાલમાં 23 ભારતીય સરકારી બોન્ડ્સ (IGBs) ઇન્ડેક્સ માટે પાત્ર છે. તેમની સંયુક્ત રાષ્ટ્રીય કિંમત 330 બિલિયન યુએસ ડોલર છે. ગ્લોબલ બોન્ડ ઇન્ડેક્સમાં IGB ને 28 જૂન, 2024 થી માર્ચ 31, 2025 સુધીના 10-મહિનાના સમયગાળામાં ક્રમ આપવામાં આવશે. એટલે કે, દર મહિને 1 ટકા આઈજીબીનો સમાવેશ કરવામાં આવશે.
આ પછી, JADE ગ્લોબલ ડાઇવર્સિફાઇડ ઇન્ડેક્સમાં ભારતનો સમાવેશ થવાની સંભાવના છે. એશિયા (ભૂતપૂર્વ જાપાન) લોકલ કરન્સી બોન્ડ ઈન્ડેક્સ (JADE ગ્લોબલ ડાઈવર્સિફાઈડ)માં ભારતનો સમાવેશ થશે. આ GBI-EM GD ની સમયમર્યાદા મુજબ હશે. તેમજ તેનું વેઈટેજ 18.48 ટકા હોઈ શકે છે. દરમિયાન, JADE બ્રોડ ડાઇવર્સિફાઇડ ઇન્ડેક્સમાં ભારતનું વેઇટેજ 10 મહિનાના સમયગાળા માટે 10 ટકાથી વધીને 20 ટકા થશે.
ભારતીય બોન્ડ માર્કેટ, રૂપિયા પર શું થશે અસર?
વૈશ્વિક બોન્ડ ઇન્ડેક્સમાં ભારતીય બોન્ડના સમાવેશને કારણે ભારતીય બજારમાં મજબૂત નાણાપ્રવાહ જોવા મળી શકે છે. ICICI ડાયરેક્ટ અનુસાર, આગામી 6-8 મહિનામાં ભારતીય બોન્ડ માર્કેટમાં 40-50 અબજ રૂપિયાનો ઇનફ્લો આવી શકે છે. HSBC હોલ્ડિંગ્સનું માનવું છે કે આનાથી ભારતમાં 30 અબજ ડોલર સુધીનો પ્રવાહ વધી શકે છે. તે જ સમયે, અન્ય અંદાજ મુજબ આગામી 10 મહિનામાં $20-22 બિલિયન ભારતીય બોન્ડ માર્કેટમાં આવી શકે છે.
વૈશ્વિક બોન્ડ ઇન્ડેક્સમાં ભારતીય બોન્ડનો સમાવેશ સરકારી ઋણ માટે વૈકલ્પિક સ્ત્રોત ઉભો કરશે. આ ઉપરાંત, આ કોર્પોરેટ બોન્ડ ઇશ્યુ કરનારાઓ માટે મોટી તક ઊભી કરશે. આ સિવાય ભારતીય બોન્ડ માર્કેટમાં અબજો ડોલરનો પ્રવાહ ભારતીય રૂપિયાને ટેકો આપશે અને તેને મજબૂત બનાવી શકે છે.