UPI આવ્યા પછી ડેબિટ કાર્ડનો ઉપયોગ ઓછો થયો
આજના સમયમાં પેમેન્ટ કરવું એકદમ સરળ બની ગયું છે. અમે UPI ( યુનિફાઇડ પેમેન્ટ્સ ઇન્ટરફેસ ) દ્વારા ખૂબ જ સરળતાથી ચૂકવણી કરીએ છીએ . જ્યાં એક તરફ UPIએ ડિજિટલ પેમેન્ટમાં ક્રાંતિ લાવી છે, તો બીજી તરફ હવે લોકો ઓછી રોકડ રાખવા લાગ્યા છે. હવે 5 રૂપિયામાં બદલાવ શોધવાની જરૂર નથી. આવી સ્થિતિમાં હવે સવાલ એ ઉઠે છે કે શું UPI શરૂ થવાથી ડેબિટ કાર્ડ નાબૂદ થઈ જશે ?
ડેબિટ કાર્ડ માટે UPI એક પડકાર બની જાય છે
UPI તેની સેવાને વધુ સુલભ અને સરળ બનાવવા માટે દરરોજ નવી સુવિધાઓ લાવે છે. આ ફીચર યુઝરને પેમેન્ટ કરવામાં વધુ સરળતા આપે છે. તાજેતરમાં UPIએ UPI સર્કલ ફીચર શરૂ કર્યું છે. યુપીઆઈની નવી સુવિધા અને સરળ ઓનલાઈન પેમેન્ટને કારણે હવે લોકો ડેબિટ કાર્ડને બદલે યુપીઆઈ દ્વારા ટ્રાન્ઝેક્શન કરવાનું પસંદ કરે છે. આ તમામ સુવિધાઓ હોવા છતાં, ડેબિટ કાર્ડ્સ થોડા વર્ષો સુધી દૂર થવાની અપેક્ષા નથી.
જો કે, UPI ની ATM રોકડ ઉપાડ સુવિધા અને UPI સર્કલે ડેબિટ કાર્ડનો મોટો બજાર હિસ્સો કબજે કર્યો છે. નાણાકીય નિષ્ણાતો એમ પણ કહે છે કે UPIની ATM ઉપાડની સુવિધા અને UPI સર્કલ જેવી સુવિધાઓ ડેબિટ કાર્ડ્સ માટે એક પડકાર બની રહી છે.
હવે લોકો UPI દ્વારા પણ રોકડ ઉપાડી શકશે, તેમને ફિઝિકલ કાર્ડ એટલે કે ડેબિટ કાર્ડની જરૂર નથી. યુપીઆઈએ યુઝર્સનો ઘણો સમય બચાવ્યો છે અને હવે તેમને અલગ-અલગ કાર્ડથી મુસાફરી કરવાની જરૂર નથી. તેમના તમામ કાર્ડને એક સ્માર્ટફોનમાં જોડવામાં આવે છે.
શું ડેબિટ કાર્ડ સમાપ્ત થશે?
ડેબિટ કાર્ડ સંપૂર્ણ રીતે સમાપ્ત થશે નહીં. આજે પણ ડેબિટ કાર્ડ મોટા ટ્રાન્ઝેક્શન, ઑફલાઇન પેમેન્ટ અને વિદેશ યાત્રામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. આવી સ્થિતિમાં, એ કહેવું બિલકુલ ખોટું હશે કે UPI ડેબિટ કાર્ડનું સ્થાન લેશે. ભલે દરેક નાની ચુકવણી માટે UPI નો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, તેમ છતાં ઘણી જગ્યાએ UPI સુલભ નથી. આવી સ્થિતિમાં, આ વ્યવહારો માટે ફક્ત ડેબિટ કાર્ડનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
ડેબિટ કાર્ડ અને યુપીઆઈને લઈને બેંકો પડકારનો સામનો કરી રહી છે. વાસ્તવમાં, બેંકોએ આ બંને સિસ્ટમો વચ્ચે સંતુલન બનાવવાની જરૂર છે જેથી બંનેના મહત્વને અસર ન થાય. નાણાકીય સંસ્થાઓએ પણ બંને ચુકવણી પ્રણાલીઓમાં સંતુલન જાળવવું જરૂરી છે.
ડેબિટ કાર્ડનો ઉપયોગ ઓછો થયો છે
સરકારી ડેટા અનુસાર, UPIની શરૂઆત બાદ ડેબિટ કાર્ડના ઉપયોગમાં ઘટાડો થયો છે. જ્યાં અગાઉ રિટેલ માર્કેટમાં ડેબિટ કાર્ડનો ઉપયોગ થતો હતો, હવે તેની જગ્યા UPIએ લઈ લીધી છે. UPI ને એવી રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે કે તેનો ઉપયોગ તમામ રિટેલ ડિજિટલ વ્યવહારો માટે થાય છે. આવી સ્થિતિમાં યુપીઆઈએ ડેબિટ કાર્ડ માર્કેટને ઘણી હદ સુધી અસર કરી હોય તે સ્વાભાવિક છે.