Dairy business: હાલની એક લાખ M-PACSની સ્થાપના અને મજબૂતીકરણ માટે શ્વેત ક્રાંતિ 2.0 યોજના.
સહકાર મંત્રી અમિત શાહ ગુરુવારે ડેરી સેક્ટરમાં પરિવર્તન માટે ‘વ્હાઈટ રિવોલ્યુશન 2.0’ સહિત ત્રણ મોટી પહેલો શરૂ કરશે. શ્વેત ક્રાંતિ 2.0 ઉપરાંત, અન્ય બે પહેલોમાં ડેરી ખેડૂતોને માઇક્રો-એટીએમ અને રુપે-કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડનું વિતરણ શામેલ છે, જેનો હેતુ તેમની નાણાકીય પહોંચ વધારવાનો છે. શ્વેત ક્રાંતિ 2.0નો ઉદ્દેશ આગામી પાંચ વર્ષમાં ડેરી સહકારી મંડળો દ્વારા દૂધની પ્રાપ્તિમાં 50 ટકાનો વધારો કરવાનો છે. સહકાર મંત્રાલયના એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, “અમારો ઉદ્દેશ્ય એવા ગામો અને પંચાયતોમાં ડેરી ખેડૂતોને પહોંચ આપવાનો છે જ્યાં દૂધની ખરીદી કરવામાં આવતી નથી, જેથી દૂધ પ્રાપ્તિમાં સંગઠિત ક્ષેત્રનો હિસ્સો વધારવો.”
સહકારી મંડળીઓ વધુ મજબૂત બનશે
આ યોજનામાં હાલની એક લાખ જિલ્લા સહકારી મંડળીઓ, બહુહેતુક જિલ્લા સહકારી મંડળીઓ અને બહુહેતુક પ્રાથમિક કૃષિ ધિરાણ મંડળીઓ (M-PACS)ની સ્થાપના અને મજબૂતીકરણનો સમાવેશ થાય છે. આને દૂધના માર્ગો દ્વારા જોડવામાં આવશે, જ્યાં જરૂરી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રદાન કરવામાં આવશે. શરૂઆતમાં, નેશનલ ડેરી ડેવલપમેન્ટ બોર્ડ (NDDB) તેના પોતાના સંસાધનોમાંથી આ પહેલને ધિરાણ કરશે, 1,000 એમ-પેક 40,000 રૂપિયા પ્રતિ એમ-પેકના દરે પ્રદાન કરશે. પ્રસ્તાવિત નેશનલ ડેરી ડેવલપમેન્ટ પ્રોગ્રામ 2.0 થી ભાવિ ભંડોળ અપેક્ષિત છે.
વ્યાજ મુક્ત રોકડ લોન મળશે
બીજી પહેલ, ‘સહકારી મંડળીઓ વચ્ચે સહકાર’, રૂપે-કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ દ્વારા ડેરી ખેડૂતોને વ્યાજમુક્ત રોકડ લોન પ્રદાન કરશે. “આનાથી ખેડૂતો માટે નોંધપાત્ર બચત થશે કે જેઓ હાલમાં 24 ટકા વ્યાજે લોન લે છે,” વધુમાં, માઇક્રો-એટીએમ ડેરી સહકારી મંડળીઓને વિતરિત કરવામાં આવશે, જે તેમને જિલ્લા ક્રેડિટ સહકારી બેંકો સાથે બેંક-લિંક કરવા સક્ષમ બનાવશે. તમને મિત્ર બનાવશે. આ પગલાનો હેતુ બેંકિંગ સેવાઓને ખેડૂતોના ઘર સુધી પહોંચાડવાનો અને સહકારી ભંડોળને ક્ષેત્રની અંદર રાખવાનો છે. મંત્રાલય 67,930 ‘PACS’નું કોમ્પ્યુટરાઈઝેશન કરવાની પણ યોજના ધરાવે છે, જે સંભવિત રીતે લગભગ 13 કરોડ ખેડૂતોને લાભ આપશે. આગામી પાંચ વર્ષમાં તમામ ગ્રામ પંચાયતોમાં એક લાખ નવી વિવિધલક્ષી PACS, ડેરી અને મત્સ્યઉદ્યોગ સહકારી મંડળીઓની રચના કરવા માટે એક એક્શન પ્લાન તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. આ પહેલો ડેરી સેક્ટરને વિકસાવવા, સ્થાનિક માંગને પહોંચી વળવા દૂધ ઉત્પાદન વધારવા અને નિકાસની સંભાવનાનો ઉપયોગ કરવાની વ્યાપક વ્યૂહરચનાનો એક ભાગ છે. સરકારે ઓર્ગેનિક ઉત્પાદનોની પ્રાપ્તિ અને ઇથેનોલ ઉત્પાદન માટે મકાઈના સંકરના વિકાસ સહિત સંબંધિત પ્રોજેક્ટ્સ માટે વિવિધ સંસ્થાઓ સાથે એમઓયુ પર પણ હસ્તાક્ષર કર્યા છે.