Maidaan Movie Review:
Maidaan Movie Review: અજય દેવગનની ‘મેદાન’ ભારતીય ફૂટબોલ કોચ સૈયદ અબ્દુલ રહીમની બાયોપિક છે. રમતગમત સંસ્થાઓની ખામીઓથી લઈને રમતને લગતા (ગંદા) રાજકારણ સુધી આ ફિલ્મે ઉજાગર કર્યું છે.
Maidaan Movie Review: ફૂટબોલ એ વિશ્વના મોટાભાગના દેશોમાં રમાતી રમત છે અને તે વિશ્વની સૌથી પ્રિય રમતોમાં ગણાય છે. પરંતુ દાયકાઓથી ભારતમાં ફૂટબોલની સ્થિતિ અને સ્થિતિ શું છે? વિશ્વ ફૂટબોલના વિશ્વ નકશા પર આપણે ક્યાં ઊભા છીએ? આ વાત કોઈનાથી છુપી નથી. આવી સ્થિતિમાં, જો કોઈ ભારતીય ફૂટબોલના સુવર્ણ યુગ વિશે વાત કરે છે, તો કોઈને આશ્ચર્ય થશે કારણ કે આપણામાંથી મોટાભાગના લોકોએ આવા સમયગાળા વિશે સાંભળ્યું નથી. ‘મેદાન’ ફિલ્મ ભારતીય ફૂટબોલ કોચ સૈયદ અબ્દુલ રહીમ પર આધારિત છે, જેઓ ભારતને ફૂટબોલના એવા સમયગાળામાં લઈ ગયા, જે એક રસપ્રદ અને રોમાંચક સ્પોર્ટ્સ ડ્રામા ફિલ્મ છે.
‘મેદાન’ સૈયદ અબ્દુલ રહીમની વાર્તા છે
ઉલ્લેખનીય છે કે 50 અને 60ના દાયકામાં ભારતીય ફૂટબોલ ટીમને કોચ આપનાર સૈયદ અબ્દુલ રહીમને ભારતીય ફૂટબોલ ટીમના અત્યાર સુધીના સૌથી સફળ કોચ માનવામાં આવે છે. સૈયદ અબ્દુલ કરીમને 50ના દાયકામાં ઓલિમ્પિકમાં ટીમના સારા પ્રદર્શન અને 1962માં એશિયન ગેમ્સમાં ભારતને ચેમ્પિયન બનાવવાનો શ્રેય આપવામાં આવે છે. ગરીબી, વહીવટીતંત્રની ઉપેક્ષા અને સારા ખેલાડીઓના અભાવથી પીડાતી ભારતીય ફૂટબોલ ટીમને એક મહાન ટીમમાં પરિવર્તિત કરવાનું સપનું માત્ર પ્રખર વ્યક્તિ જ જોઈ શકે છે. સૈયદ અબ્દુલ કરીમ આવા જ એક જુસ્સાદાર વ્યક્તિનું નામ હતું અને તેમના સાહસિક સ્વપ્નને દિગ્દર્શક અમિત શર્માએ ‘મેદાન’માં સુંદર રીતે કેપ્ચર કર્યું છે.
ઉત્કટ કોમેન્ટ્રી ફિલ્મને રસપ્રદ બનાવે છે
ફૂટબોલ રમવું, 90 મિનિટની ઝડપી રમત, એક રમત તરીકે દરેક વ્યક્તિ માટે ચાનો કપ નથી. કેન્દ્રમાં ફૂટબોલ પર આધારિત ઉત્તેજક ફિલ્મ બનાવવી એ ફૂટબોલ રમવા કરતાં પણ વધુ મુશ્કેલ છે. પરંતુ દિગ્દર્શક અમિત શર્માએ જોવા જેવી ફિલ્મ બનાવી છે. ફિલ્મમાં ખેલાડીઓ દ્વારા મેદાન પર દર્શાવવામાં આવેલ સ્પિરિટ તેમજ ફૂટબોલ મેચો દરમિયાન ઓલ ઈન્ડિયા રેડિયો માટે અભિનેતા વિજય મૌર્ય અને અભિષેક થાપિયાલ દ્વારા હિન્દીમાં સતત, જુસ્સાદાર કોમેન્ટ્રી, ફિલ્મને વધુ રસપ્રદ બનાવે છે.
ફિલ્મનો સેકન્ડ હાફ લાજવાબ છે
‘બધાઈ હો’ જેવી એક અલગ પ્રકારની, ખૂબ જ લોકપ્રિય અને સુપરહિટ ફિલ્મ બનાવી ચૂકેલા દિગ્દર્શક અમિત શર્મા દ્વારા નિર્દેશિત ‘મેદાન’નો ફર્સ્ટ હાફ ભલે સરળ અને નાટકીય લાગે, પરંતુ ફિલ્મના સેકન્ડ હાફમાં જે રીતે જેમાં પ્રતિકૂળ સંજોગોમાં ફૂટબોલની મેચો રમાય છે.અને મેદાન પરના ખેલાડીઓના સંઘર્ષને રજૂ કરવામાં આવે છે, તે આ ફિલ્મને રોમાંચના એક અલગ જ સ્તરે લઈ જાય છે. ફેફસાનું કેન્સર હોવા છતાં 1962ની એશિયન ગેમ્સમાં ભારતને વિજયી બનાવવા કોચ સૈયદ અબ્દુલ કરીમના જુસ્સાદાર પ્રયાસો ફિલ્મના અંત સુધીમાં હૃદયને સ્પર્શી જાય છે.
કેવી છે સ્ટાર્સની એક્ટિંગ?
અજય દેવગણે જે રીતે ફૂટબોલ કોચ સૈયદ અબ્દુલ રહીમનું પાત્ર ભજવ્યું છે, તેના અભિનયને અસાધારણ કે અદ્ભુતની શ્રેણીમાં ન મૂકી શકાય, પરંતુ એટલું ચોક્કસ કહી શકાય કે તે આ પાત્રને ગંભીરતાથી ભજવે છે. કોચ સૈયદ અબ્દુલ રહીમની પત્ની તરીકે પ્રિયા મણિ જે અંગ્રેજી શીખવાનો પ્રયાસ કરે છે અને ભારતીય ફૂટબોલ ટીમ સામે કાવતરું ઘડનાર સ્પોર્ટ્સ જર્નાલિસ્ટ તરીકે ગજરાવ રાવએ પણ સારું કામ કર્યું છે. ફૂટબોલ ખેલાડીઓ તરીકે પસંદ કરાયેલા તમામ કલાકારોને પણ સારી રીતે પસંદ કરવામાં આવ્યા છે જેઓ તેમના મેદાન પર અને મેદાનની બહારના અભિનયથી ફિલ્મમાં પ્રાણ પૂરે છે.
સંગીત કેવું છે?
50 અને 60 ના દાયકાના યુગને ફરીથી બનાવવા અને ફૂટબોલ મેચ દરમિયાન લોકોથી ભરેલા સ્ટેડિયમમાં ઉત્સાહપૂર્ણ વાતાવરણને દર્શાવવા માટે VFXનો જે રીતે ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે, તે પ્રશંસનીય કહી શકાય. એ. આર. રહેમાનનું સંગીત અને મનોજ મુન્તાશીર શુક્લા દ્વારા લખાયેલા ગીતો ફિલ્મ માટે સરસ છે. આ બધામાં ફિલ્મના રાષ્ટ્રગીત તરીકે ઉપયોગમાં લેવાયેલું ગીત ‘ટીમ ઈન્ડિયા હૈ હમ’ સૌથી આકર્ષક છે અને તેને ફિલ્મમાં શ્રેષ્ઠ રીતે રજૂ કરવામાં આવ્યું છે.
સ્પોર્ટ્સ બોડીની ખામીઓ સહિત અનેક સમસ્યાઓનો પર્દાફાશ કરે છે
નોંધનીય છે કે ફૂટબોલનું સંચાલન કરતી રમતગમત સંસ્થાઓની ખામીઓથી લઈને રમતને લગતી (ગંદી) રાજનીતિ સુધીના ઘણા કારણો છે જેના કારણે ભારતમાં ફૂટબોલની જૂની દુર્દશા આજે પણ ચાલુ છે. પરંતુ ફિલ્મ ‘મેદાન’ આ બધા પ્રશ્નોની ઊંડાણપૂર્વક તપાસ કરતી નથી. જો આ ફિલ્મમાં ભારતની રમત સંસ્કૃતિની ખામીઓને પણ ઉજાગર કરવામાં આવી હોત તો તે એક અદ્ભુત ફિલ્મ બની શકી હોત.
ખેર, એમાં કોઈ શંકા નથી કે ‘મેદાન’માં સૈયદ અબ્દુલ રહીમના અંગત અને વ્યાવસાયિક જીવનને નાટકીય રીતે અને ઘણી જગ્યાએ સાદગીપૂર્ણ રીતે રજૂ કરવામાં આવ્યું છે. પરંતુ મેઈનસ્ટ્રીમ હિન્દી સિનેમામાં બનેલી સ્પોર્ટ્સ ફિલ્મોની દૃષ્ટિએ ‘મેદાન’ ચોક્કસપણે એક રોમાંચક ફિલ્મ છે, જેનો રોમાંચ મોટા પડદા પર અનુભવવો જોઈએ.