ચીનમાં આર્થિક મંદીની અસર વિશ્વના તેલ બજારમાં સ્પષ્ટપણે જોવા મળી રહી છે. ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતો ઘટી રહી છે, તે પણ ત્યારે જ્યારે સાઉદી અરેબિયા અને રશિયાએ ઉત્પાદનમાં ઘટાડો કર્યો છે. શું ભારતને આનો લાભ મળશે?
ચીનની આર્થિક સ્થિતિ કોઈનાથી છુપી નથી. ચીનની આવી આર્થિક સ્થિતિ છેલ્લા 5 દાયકામાં જોવા મળી નથી. જેની અસર વિશ્વના તેલ બજાર પર પણ પડવા લાગી છે. ચીનની સ્થિતિ અને ઘટતી માંગને કારણે વિશ્વના તેલ બજારો, ખાસ કરીને ખાડી દેશો ખૂબ જ નિરાશ અને હતાશ થઈ ગયા છે. તેનું કારણ એ પણ છે કે સાઉદી અરેબિયા અને રશિયા તરફથી ઉત્પાદનમાં કાપ મૂક્યા પછી પણ કાચા તેલની કિંમતો વધી રહી નથી.
છેલ્લા અઠવાડિયામાં એવું લાગતું હતું કે કિંમતો $90ને પાર કરી શકે છે, પરંતુ ચીનની આર્થિક સ્થિતિ સામે આવતા જ એવી અટકળો શરૂ થઈ ગઈ છે કે ચીનમાં મંદી શરૂ થઈ ગઈ છે. આવા વિશ્વમાં, તેલના સૌથી મોટા આયાતકાર તરીકે હાજર રહેલા ચીનની માંગ ઘટવા લાગશે.
જો વર્તમાન સમયની વાત કરીએ તો ચીનની ઓછી માંગને કારણે ગલ્ફ ઓઈલની કિંમત 84 ડોલરની નીચે પહોંચી ગઈ છે અને અમેરિકન ઓઈલ 80 ડોલરની નીચે આવવા માટે તૈયાર છે. સવાલ એ છે કે શું ભારત તેના ફાયદા જોશે? શું રશિયા તરફથી ડિસ્કાઉન્ટ ઘટાડવા અને ગલ્ફ દેશોમાંથી સપ્લાય વધારવાની સ્થિતિ વચ્ચે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ ભારતના અર્થતંત્રને ટેકો આપતા જોવા મળશે?
તે ખૂબ જ મુશ્કેલ પ્રશ્ન છે, કારણ કે ભારતમાં છેલ્લા 12 મહિનાથી જે સંજોગો જોવા મળી રહ્યા છે તે સંજોગોમાં દેશના લોકોને હજુ પણ સસ્તા તેલનો લાભ નથી મળી રહ્યો. ચાલો સમજવાની કોશિશ કરીએ કે, અત્યારે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ શું છે અને ભારતમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં કોઈ ફેરફાર થયો છે કે કેમ?
ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં ફેરફાર
ચીનની ઓછી માંગને કારણે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં ઘટાડો થઈ રહ્યો છે. બ્લૂમબર્ગ કોમોડિટીના ડેટા અનુસાર, બ્રેન્ટ ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત 0.23 ટકા ઘટીને પ્રતિ બેરલ $83.84 થઈ ગઈ છે. લગભગ 8 દિવસથી બ્રેન્ટ ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત $85ની નીચે છે. બીજી તરફ, યુએસ ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ 0.46 ટકાના ઘટાડા સાથે બેરલ દીઠ $80.35ની નીચે ટ્રેડ થઈ રહ્યા છે. જો નિષ્ણાંતોનું માનીએ તો, અમેરિકન તેલ ટૂંક સમયમાં પ્રતિ બેરલ $80 ની નીચે ટ્રેડ થઈ શકે છે.
ભારતમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ
બીજી તરફ ભારતમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં કોઈ ફેરફાર જોવા મળ્યો નથી. દેશના મહાનગરોમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં છેલ્લો ફેરફાર 21 મેના રોજ જોવા મળ્યો હતો. ત્યારે દેશના નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ પર ટેક્સમાં ઘટાડો કર્યો હતો. તે પછી કેટલાક રાજ્યોએ વેટ ઘટાડીને અથવા વધારીને કિંમતોને પ્રભાવિત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો. રસપ્રદ વાત એ છે કે જ્યારથી દેશમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં આંતરરાષ્ટ્રીય બજારના હિસાબે રોજેરોજ ફેરફાર શરૂ થયો છે ત્યારથી આ પહેલીવાર છે જ્યારે પેટ્રોલિયમ કંપનીઓએ રેકોર્ડ સમયરેખા દરમિયાન કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી.
દેશના મોટા શહેરોમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ
નવી દિલ્હીઃ પેટ્રોલનો દરઃ 96.72 રૂપિયા પ્રતિ લિટર, ડીઝલનો દરઃ 89.62 રૂપિયા પ્રતિ લિટર
કોલકાતા: પેટ્રોલનો દર: 106.03 રૂપિયા પ્રતિ લિટર, ડીઝલનો દર: 92.76 રૂપિયા પ્રતિ લિટર
મુંબઈ: પેટ્રોલનો દરઃ 106.31 રૂપિયા પ્રતિ લીટર, ડીઝલનો દર: 94.27 રૂપિયા પ્રતિ લીટર
ચેન્નાઈ: પેટ્રોલનો દરઃ 102.63 રૂપિયા પ્રતિ લીટર, ડીઝલનો દર: 94.24 રૂપિયા પ્રતિ લીટર
બેંગલુરુ: પેટ્રોલનો દર: 101.94 રૂપિયા પ્રતિ લીટર, ડીઝલનો દર: 87.89 રૂપિયા પ્રતિ લીટર
ચંદીગઢઃ પેટ્રોલનો દરઃ 96.20 રૂપિયા પ્રતિ લિટર, ડીઝલનો દરઃ 84.26 રૂપિયા પ્રતિ લિટર