ચીને સાઉદીના જેદ્દાહમાં યોજાયેલા યુક્રેન શાંતિ પ્રસ્તાવને સમર્થન આપ્યું હતું. આ પહેલા ચીને કહ્યું હતું કે તે યુક્રેન સંકટ પર તટસ્થ રહેશે. મતલબ કે હવે માત્ર એક જ બેઠક ચીન માટે મુશ્કેલ બની રહી છે. હવે તે ડેમેજ કંટ્રોલમાં વ્યસ્ત છે. ચીને ડેનમાર્કમાં આયોજિત અગાઉના રાઉન્ડની વાટાઘાટોથી પોતાને દૂર રાખ્યા હતા.
ભૂતકાળમાં, સાઉદી અરેબિયાએ યુક્રેન યુદ્ધને લઈને શાંતિ વાટાઘાટોનું આયોજન કર્યું હતું. આ બે દિવસીય બેઠકમાં રશિયા સિવાય ચીન સહિત 40 દેશોએ ભાગ લીધો હતો. ચીને સાઉદીના જેદ્દાહમાં યોજાયેલા યુક્રેન શાંતિ પ્રસ્તાવને સમર્થન આપ્યું હતું. આ પહેલા ચીને કહ્યું હતું કે તે યુક્રેન સંકટ પર તટસ્થ રહેશે. મતલબ કે હવે માત્ર એક જ બેઠક ચીન માટે મુશ્કેલ બની રહી છે. તે ડેમેજ કંટ્રોલમાં વ્યસ્ત છે. દરમિયાન એવા સમાચાર છે કે ચીનના રક્ષા મંત્રી લી શાંગફૂ સોમવારે રશિયા અને બેલારુસના પ્રવાસે રવાના થયા છે.
આ તેમનો છ દિવસનો પ્રવાસ છે. આ દરમિયાન તેઓ ‘આંતરરાષ્ટ્રીય સુરક્ષા પર મોસ્કો કોન્ફરન્સ’માં ભાષણ આપશે અને રશિયા અને અન્ય દેશોના સંરક્ષણ પ્રધાનોને મળશે. યુક્રેન યુદ્ધ વચ્ચે ચીનના સંરક્ષણ મંત્રીની આ મુલાકાત પ્રશ્નાર્થ ચિન્હ છોડી રહી છે. કારણ કે એક તરફ ચીન યુદ્ધ પર યોજાયેલી શાંતિ મંત્રણામાં ભાગ લઈને યુક્રેનને સમર્થન આપે છે તો બીજી તરફ તે રશિયા અને બેલારુસને સમર્થન બતાવવા માટે ત્યાંની મુલાકાત પણ લે છે.
ચીન સંઘર્ષમાં તટસ્થ હોવાનો દાવો કરે છે
સમજાવો કે ચીન સંઘર્ષમાં તટસ્થ હોવાનો દાવો કરે છે. પરંતુ તે રશિયાને પશ્ચિમ સાથેના વધતા મુકાબલામાં મુખ્ય ભાગીદાર તરીકે જુએ છે. સાઉદી શાંતિ મંત્રણામાં ભાગ લીધા બાદ ચીને એક નિવેદનમાં કહ્યું કે તે યુક્રેન યુદ્ધ પર તટસ્થ છે. ચીનના વિદેશ મંત્રી વાંગ યીએ કહ્યું હતું કે ચીન અને રશિયા સૌથી ભરોસાપાત્ર ભાગીદાર છે. રક્ષા મંત્રી લી શાંગફૂની મુલાકાત અંગે વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા વાંગ વેનબિને કહ્યું કે ચીન અને રશિયાના નેતાઓએ વિવિધ મુદ્દાઓ પર વ્યૂહાત્મક સંવાદ જાળવી રાખ્યો છે.
સાઉદી શાંતિ મંત્રણામાં શું થયું?
યુક્રેન યુદ્ધ પર આ સાઉદી શાંતિ મંત્રણામાં કંઈ ખાસ થયું નથી. આ બેઠકમાં ચીનની હાજરીને કારણે યુક્રેનને થોડી ખુશી મળી તે બીજી વાત છે. તેણે તેને રાજદ્વારી જીત તરીકે સ્વીકાર્યું પણ ચીન ચીન છે. તેણે પોતાની યુક્તિઓથી બધાને ચોંકાવી દીધા અને તેણે એવું જ કર્યું. 10 દિવસમાં તે ફરી રંગ બદલવા લાગ્યો.
ચીનના સંરક્ષણ મંત્રીની રશિયા અને બેલારુસની મુલાકાત તેનો પુરાવો છે. આ એટલા માટે છે કારણ કે ચીને ડેનમાર્કમાં યોજાયેલી ગત રાઉન્ડની વાટાઘાટોથી પોતાને દૂર રાખ્યા હતા. આ વાતચીત જૂનમાં થઈ હતી. પરંતુ બેઇજિંગે આ સાઉદી શાંતિ મંત્રણામાં ભાગ લીધો હતો. વાસ્તવમાં ચીન અને સાઉદી અરેબિયા વચ્ચેના સંબંધો તાજેતરના વર્ષોમાં ઘણા વધ્યા છે, તેથી તે આ આમંત્રણને નકારી શક્યો નહીં. જણાવી દઈએ કે ચીને ઈરાન અને સાઉદી અરેબિયા વચ્ચે પણ મિત્રતા કરી છે.
રશિયાએ શાંતિ કરારને નકલી ગણાવ્યો
રશિયાએ સાઉદી અરેબિયાના આ શાંતિ કરારને નકલી ગણાવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે શાંતિ સોદાના નામે દંભ કરવામાં આવી રહ્યો છે. રશિયાએ કહ્યું કે અમને સામેલ કર્યા વિના આ બેઠકનો શું ફાયદો છે. રશિયાએ જેદ્દાહ શાંતિ મંત્રણાને અમેરિકાનું બીજું ષડયંત્ર ગણાવ્યું છે. રશિયાએ કહ્યું કે અમેરિકાએ માત્ર જેદ્દાહમાં રશિયાને અલગ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો. તેમણે યુક્રેન શાંતિ કરારને ‘કાલ્પનિક કેસરોલ’ ગણાવ્યો હતો. રશિયાએ કહ્યું કે ફરી એકવાર અમેરિકન ‘કાલ્પનિક કેસરોલ’ની નિષ્ફળતા સામે આવી છે. તેણીએ કહ્યું કે આ મીટિંગમાં કિવ માટે કોઈ દેખીતું સમર્થન નથી.