ઈન્ડિયા ઈન્ટરનેશનલ ટ્રેડઃ ઘણા દેશો ડોલર પર નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે વિકલ્પો શોધી રહ્યા છે. ભારત પણ આ જ કારણસર વિવિધ દેશો સાથે રૂપિયામાં વેપારને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યું છે.
ભારત સરકાર આંતરરાષ્ટ્રીય વેપારમાં ડોલર પરની નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે સક્રિયપણે કામ કરી રહી છે. ડૉલર પર નિર્ભરતા ગુમાવવાને કારણે ઘણા દેશો વિકલ્પો શોધી રહ્યા છે. આ પ્રયાસો હેઠળ, ભારતે તાજેતરમાં ઘણા દેશો સાથે રૂપિયામાં આંતરરાષ્ટ્રીય વેપાર શરૂ કર્યો છે.
તેમની સાથે તમામ વ્યવસાય રૂપિયામાં
વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ રાજ્ય મંત્રી અનુપ્રિયા પટેલે બુધવારે સંસદમાં એક પ્રશ્નના જવાબમાં જણાવ્યું હતું કે ભારત સરકારે નેપાળ અને ભૂટાન સહિત ઘણા દેશો સાથે રૂપિયામાં વેપાર શરૂ કર્યો છે. તેમણે કહ્યું કે ભારત અને નેપાળનો વેપાર રૂપિયામાં થઈ રહ્યો છે. એ જ રીતે ભારત અને ભૂટાન વચ્ચેનો તમામ દ્વિપક્ષીય વેપાર પણ રૂપિયામાં થઈ રહ્યો છે.
રશિયાની બેંકોએ ઘણી અરજીઓ આપી
તેમણે કહ્યું કે રશિયા સાથે રૂપિયામાં વેપાર કરવા માટે રૂપી ટ્રેડ મિકેનિઝમ શરૂ કરવામાં આવ્યું છે. 2 જુલાઈ સુધી, રિઝર્વ બેંકે વિવિધ ભારતીય બેંકોમાં SRVA ખોલવા માટે રશિયન બેંકોની 34 અરજીઓને મંજૂરી આપી છે. તે રશિયન બેંકો ભારતમાં 14 વિવિધ બેંકોમાં SRV ખાતા ખોલવા માંગે છે, જેથી રૂપિયામાં સોદા સરળતાથી સેટલ થઈ શકે. આને ધ્યાનમાં રાખીને, રિઝર્વ બેંકે ભારતીય બેંકોમાં વિદેશી બેંકો દ્વારા સ્પેશિયલ રુપી વોસ્ટ્રો એકાઉન્ટ ખોલવા અંગે માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે.
શ્રીલંકા અને ઈરાને પણ શરૂઆત કરી
મંત્રીએ કહ્યું કે પાડોશી દેશ શ્રીલંકાએ પણ રૂપિયામાં આંતરરાષ્ટ્રીય વેપાર શરૂ કર્યો છે. આ માટે શ્રીલંકાએ માન્ય વિદેશી કરન્સીની યાદીમાં રૂપિયાનો સમાવેશ કર્યો છે. શ્રીલંકાની 8 બેન્કોએ ભારતમાં અધિકૃત ડીલર બેન્કો સાથે રૂપી વોસ્ટ્રો એકાઉન્ટ્સ ખોલ્યા છે. ભારતે નવેમ્બર 2018માં ઈરાન સાથે દ્વિપક્ષીય વેપારની ચૂકવણી અંગે કરાર કર્યો હતો.
આ સિસ્ટમની શરૂઆત બાંગ્લાદેશથી થઈ હતી
ભારત અને બાંગ્લાદેશે ગયા મહિને જ વેપાર સમાધાનની નવી પ્રણાલી શરૂ કરી છે. આ માટે દ્વિપક્ષીય વેપારને રૂપિયામાં સેટલ કરવા માટે બે ભારતીય અને બાંગ્લાદેશી બેંકોની પસંદગી કરવામાં આવી છે. ભારતમાંથી SBI અને ICICI બેંકની પસંદગી કરવામાં આવી છે, જ્યારે સોનાલી બેંક અને ઈસ્ટર્ન બેંક લિમિટેડને બાંગ્લાદેશમાંથી પસંદ કરવામાં આવી છે.