આયર્ન એક આવશ્યક પોષક તત્વો છે જે આખા શરીરમાં ઓક્સિજન પહોંચાડવાનું કામ કરે છે. આયર્નની ઉણપને કારણે શરીરમાં અનેક પ્રકારની સમસ્યાઓ થવા લાગે છે. આયર્ન હિમોગ્લોબિનનો એક મહત્વપૂર્ણ ઘટક છે. આયર્નની ઉણપને કારણે, શરીરમાં સ્વસ્થ લાલ રક્તકણો બની શકતા નથી. શરીરમાં લાલ રક્તકણોની ઉણપને આયર્નની ઉણપનો એનિમિયા કહેવામાં આવે છે.
શરીરમાં આયર્નની ઉણપથી થાક, નબળાઈ, નિસ્તેજ ત્વચા, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, બેભાન થવું, માથાનો દુખાવો, હૃદયના ધબકારા વધવા, છાતીમાં દુખાવો, હાથ-પગ ઠંડા થવા, વાળ ખરવા, મોઢાના ખૂણા પીળા પડવા જેવા લક્ષણો થઈ શકે છે. ફોલ્લા પડવા, ગળામાં દુખાવો જેવા લક્ષણો અને જીભમાં સોજો દેખાય છે.
આવી સ્થિતિમાં, આજે અમે તમને કેટલીક એવી વસ્તુઓ વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ, જે ખાવાથી શરીરમાં આયર્નનું યોગ્ય શોષણ થવા દેતું નથી, જેના કારણે આયર્નની ઉણપ થવા લાગે છે. ચાલો આ બાબતો વિશે જાણીએ-
ડેરી ઉત્પાદનો- ડેરી ઉત્પાદનોનું સેવન શરીરમાં કેલ્શિયમની ઉણપને પૂર્ણ કરે છે, પરંતુ ડેરી ઉત્પાદનો આયર્નના શોષણ માટે સારા માનવામાં આવતા નથી. ડેરી ઉત્પાદનોમાં હાજર કેલ્શિયમ શરીરમાં આયર્નના શોષણને અટકાવે છે. આવી સ્થિતિમાં, એ મહત્વનું છે કે તમે આયર્નથી ભરપૂર વસ્તુઓ વાળા ડેરી ઉત્પાદનોનું સેવન ન કરો. જો તમારા શરીરમાં આયર્નની ઉણપ હોય તો ડેરી ઉત્પાદનોનો ઉપયોગ ઓછો કરો.
ચા અને કોફી- વધુ પડતી માત્રામાં ચા અને કોફીનું સેવન કરવાથી આયર્નના સ્તર પર ખૂબ જ નકારાત્મક અસર પડે છે. તેનું વધુ પડતું સેવન કરવાથી શરીરમાં આયર્નનું શોષણ ઓછું થાય છે, જેના કારણે શરીરમાં આયર્નનું સ્તર ઘટે છે અને આયર્નની ઉણપ થાય છે.
દારૂ- દારૂ પીવાથી શરીરમાં આયર્નની ઉણપ જ નથી થતી, પરંતુ બીજી ઘણી સમસ્યાઓ પણ થાય છે. દારૂ પીવાથી, આપણા શરીરને ખોરાક દ્વારા મળતું આયર્ન બંધ થઈ જાય છે.
ગ્લુટેન- ગ્લુટેનનું પ્રમાણ વધુ હોય તેવી વસ્તુઓ ખાવાથી શરીરમાં આયર્નનું શોષણ ઓછું થાય છે.
કેટલીક દવાઓ – એસિડ ઘટાડનારા અને એન્ટિબાયોટિક્સ જેવી કેટલીક દવાઓ આયર્ન શોષણ ઘટાડી શકે છે.