એક તરફ, વિશ્વભરમાં ચાલી રહેલા યુદ્ધને કારણે, ઘણા દેશોમાં ભૂખમરાની સ્થિતિ ઉભી થઈ છે, તો બીજી તરફ, કેટલાક દેશો એવા છે જે આ સંઘર્ષો વચ્ચે સમૃદ્ધ બની રહ્યા છે. વૈશ્વિક સ્તરે હથિયારોની ખરીદી અને વેચાણ પર નજર રાખતી સંસ્થા સ્ટોકહોમ ઈન્ટરનેશનલ પીસ રિસર્ચ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ (SIPRI)એ આ સંબંધમાં એક રિપોર્ટ રજૂ કર્યો છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે યુક્રેન અને ગાઝામાં ચાલી રહેલા સંઘર્ષ અને એશિયામાં તણાવના કારણે મોટા હથિયાર ઉત્પાદકોનું વેચાણ અનેકગણું વધી ગયું છે. આ હિસાબે અમેરિકા, રશિયા અને મિડલ ઈસ્ટની શસ્ત્રો બનાવતી કંપનીઓએ પણ જંગી નફો કમાયો છે.
SIPRIના રિપોર્ટ અનુસાર, ગયા વર્ષની સરખામણીમાં વિશ્વમાં હથિયારોની ખરીદી અને વેચાણમાં વધારો થયો છે. વિશ્વની 100 સૌથી મોટી શસ્ત્ર કંપનીઓ 2023 માં કુલ $632 બિલિયનના શસ્ત્રોનું વેચાણ કરે તેવી અપેક્ષા છે, જે ગયા વર્ષ કરતાં 4.2 ટકા વધુ છે. માંગમાં ભારે ઉછાળાને કારણે તમામ 100 કંપનીઓએ ગયા વર્ષે પ્રથમ વખત $1 બિલિયનથી વધુનું વેચાણ કર્યું હતું.
આ સમય દરમિયાન અમેરિકન કંપનીઓ પરેશાન છે. ગયા વર્ષે અમેરિકન કંપનીઓના વેચાણમાં 2.5 ટકાનો વધારો થયો છે. અમેરિકા હજુ પણ વિશ્વના શસ્ત્રોના વેપારમાં 50 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે, જેમાં 41 અમેરિકન શસ્ત્ર કંપનીઓ વિશ્વની ટોચની 100 કંપનીઓમાં સામેલ છે. રિપોર્ટ અનુસાર રેન્કિંગમાં બે રશિયન કંપનીઓના વેચાણમાં 40 ટકાનો વધારો થયો છે.
યુક્રેનમાં ચાલી રહેલા યુદ્ધ અને 7 ઓક્ટોબર, 2023ના હમાસ દ્વારા કરવામાં આવેલા હુમલા બાદ ગાઝામાં ઈઝરાયેલના હુમલા બાદ મધ્ય પૂર્વમાં શસ્ત્રોના વેચાણમાં 18 ટકાનો વધારો થયો છે. રેન્કિંગ દર્શાવે છે કે ઇઝરાયેલના ઉત્પાદકોએ ગયા વર્ષની સરખામણીમાં 15 ટકા વધુ $13.6 બિલિયનનું રેકોર્ડ વેચાણ કર્યું છે. તુર્કીની કંપનીઓને પણ ફાયદો થયો છે.
